THÔNG BÁO

Rút kinh nghiệm về việc bỏ lọt tội phạm

Qua công tác kiểm tra Cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) cấp tỉnh, VKSND tối cao (Vụ 5) thấy còn có trường hợp Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát đánh giá chưa chính xác hành vi phạm tội của bị can, dẫn đến bỏ lọt tội phạm, cần thông báo rút kinh nghiệm chung, cụ thể như sau:

1. Tóm tắt nội dung và quá trình giải quyết vụ án

Công ty TNHH TM-DV Sơn Nam (Công ty Sơn Nam) là doanh nghiệp kinh doanh thuốc lá trong nước; ông Trịnh Hải Sơn là Giám đốc, đại diện theo pháp luật; bà Phan Thị Kim Huệ (vợ ông Sơn) là người quản lý tiền mặt của công ty.

Tháng 9/2021, Đỗ Thị Cương được phân công làm Cửa hàng trưởng, đứng tên pháp lý tại điểm Kinh doanh số 1 của Công ty Sơn Nam; có trách nhiệm quản lý tài sản, hàng hóa, thu tiền bán hàng, thay mặt công ty thanh toán tiền cho khách hàng tại điểm kinh doanh. Việc ứng tiền, thanh toán tiền của Công ty Sơn Nam không thực hiện theo nguyên tắc kế toán mà giao cho Đỗ Thị Cương trực tiếp báo cáo ông Trịnh Hải Sơn về các khoản tiền cần thanh toán và liên hệ với bà Phan Thị Kim Huệ để nhận tiền, thanh toán tiền mua hàng. Ngày 01/8/2022, Đỗ Thị Cương đưa thông tin gian dối với bà Phan Thị Kim Huệ về việc cần tiền thanh toán cho khách hàng, bà Huệ tin tưởng giao cho Cương 1.500.000.000 đồng, Cương chiếm đoạt sử dụng cá nhân; cùng ngày 01/8/2022, Đỗ Thị Cương lấy 250.000.000 đồng tiền bán hàng tại điểm kinh doanh do Cương trực tiếp quản lý để sử dụng cá nhân.

Ngày 05/02/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Dương khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Đỗ Thị Cương về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; ngày 07/7/2023, có quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án, thay đổi quyết định khởi tố bị can đối với Đỗ Thị Cương về tội “Tham ô tài sản".

Ngày 30/11/2023, VKSND tỉnh Bình Dương ban hành Cáo trạng số 210 truy tố Đỗ Thị Cương về tội “Tham ô tài sản” với số tiền chiếm đoạt là 1.750.000.000 đồng, theo điểm a Khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự.

Qua công tác kiểm tra Cáo trạng, VKSND tối cao (Vụ 5) thấy có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, nên có văn bản đề nghị VKSND tỉnh Bình Dương kiểm tra, đánh giá lại tài liệu, chứng cứ, bảo đảm việc truy tố có căn cứ. Sau đó, VKSND tỉnh Bình Dương đã rút hồ sơ vụ án, trả hồ sơ cho Cơ quan điều tra để điều tra bổ sung. Quá trình điều tra bổ sung, Cơ quan điều tra đã ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với Đỗ Thị Cương về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Ngày 05/3/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Dương có Bản Kết luận điều tra bổ sung, đề nghị truy tố Đỗ Thị Cương về tội “Tham ô tài sản” và tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Ngày 09/4/2024, VKSND tỉnh Bình Dương ban hành Cáo trạng số 82 (thay thế Cáo trạng số 210 ngày 30/11/2013), truy tố Đỗ Thị Cương về tội “Tham ô tài sản" theo điểm Khoản 2 Điều 353 và tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo điểm a Khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự.

Tại Bản án Hình sự sơ thẩm số 93 ngày 25/7/2024 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương áp dụng điểm a Khoản 4 Điều 174; điểm d Khoản 2 Điều 353 Bộ luật Hình sự, xử phạt Đỗ Thị Cương 08 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", 03 năm tù về tội “Tham ô tài sản", tổng hợp hình phạt chung là 11 năm tù.

2. Nội dung cần rút kinh nghiệm

Trong vụ án này, bị can Đỗ Thị Cương thực hiện 02 hành vi phạm tội:

(1). Với mục đích chiếm đoạt tiền từ trước, Đỗ Thị Cương đưa thông tin gian dối để bà Phan Thị Kim Huệ tin tưởng giao số tiền 1.500.000.000 đồng, sau đó chiếm đoạt sử dụng cá nhân, hành vi này của bị can đã phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", không phải hành vi tham ô tài sản.

(2). Đỗ Thị Cương lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, chiếm đoạt 250.000.000 đồng tiền bán hàng tại điểm kinh doanh do Cương trực tiếp quản lý, nên phạm tội "Tham ô tài sản quy định tại điểm d Khoản 2 Điều 353 Bộ luật Hình sự. Cáo trạng số 210 ngày 30/11/2023 của VKSND tỉnh Bình Dương truy tố Đỗ Thị Cương về tội “Tham ô tài sản" với số tiền 1.750.000.000 đồng theo quy định tại Khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự là chưa chính xác.

Quá trình giải quyết vụ án, Cơ quan điều tra và VKSND tỉnh Bình Dương chưa đánh giá đúng từng hành vi phạm tội của bị can, chưa bám sát các cấu thành tội phạm, dẫn đến việc bỏ lọt tội phạm. Sau khi có văn bản yêu cầu của VKSND tối cao (Vụ 5), VKSND tỉnh Bình Dương đã trả hồ sơ cho Cơ quan điều tra để ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự, bổ sung quyết định khởi tố bị can, làm kéo dài thời gian giải quyết vụ án.

VKSND tối cao (Vụ 5) thông báo để VKSND các tỉnh, thành phố nghiên cứu, rút kinh nghiệm chung, nhằm khắc phục và hạn chế những vi phạm, thiếu sót tương tự, để nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết các vụ án hình sự, tránh oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm./.